آیا داده یک ایستگاه اندازه‌گیری کیفیت هوا نماینده یک منطقه شهری است؟
در حالی که در روزهای اخیر و همزمان با افزایش آلودگی هوای تهران، برخی رسانه ها گاه شاخص یک ایستگاه را به عنوان شاخص یک منطقه از شهر اعلام می‌کنند، مدیر شبکه سنجش کیفیت هوای شرکت کنترل هوای تهران گفت: به دلیل اینکه یک ایستگاه در یک منطقه قرار گرفته و با نام آن منطقه شناخته شده است، نمی‌توان اطلاعات آن را به کل منطقه با وسعت زیاد پوشش داد.
به گزارش ایسنا، احمد طاهری اظهار کرد: کیفیت هوای کلانشهرها، توسط ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا که در سطح شهر پراکنده شده‌اند، محاسبه و به عموم مردم اطلاع رسانی می‌شود. در کلانشهر تهران، تقریبا ۴۰ ایستگاه وجود دارد که ۲۱ ایستگاه متعلق به شهرداری تهران (شرکت کنترل کیفیت هوا) و ۱۹ ایستگاه آن متعلق به سازمان حفاظت محیط زیست است. در حال حاضر روزانه در دو نوبت، ساعت ۸ و ۱۱ صبح داده‌های جمع‌آوری شده از ایستگاه‌های اندازه‌گیری، توسط کارشناسان بررسی و تایید می‌شود بنابراین شاخص ۲۴ ساعته کیفیت هوای تهران محاسبه می‌شود و از راه‌های مختلف به اطلاع عموم مردم می‌رسد. علاوه بر شاخص ۲۴ ساعته، در حال حاضر محاسبه شاخص سه ساعته نیز در دستور کار قرار گرفته است که در هر ساعت از شبانه روز بر مبنای داده‌های سه ساعت گذشته که به صورت داده خام هستند، محاسبه و اطلاع رسانی می‌شود.
وی افزود: در رابطه با داده‌های سنجش کیفیت هوا در شهر تهران، توجه به نکاتی زیر ضروری است. با توجه به پیگیری‌های بسیار زیاد عموم مردم، در حال حاضر ساز و کاری تهیه شده تا در تمامی ساعات شبانه روز عموم مردم توانایی دسترسی به داده‌های مناطق مختلف را داشته باشند همچنین محاسبه و اعلام شاخص سه ساعته با استفاده از داده خام ایستگاه‌ها نیز در دستور کار قرار گرفته است.
مدیر شبکه سنجش کیفیت هوای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ادامه تصریح کرد: با توجه به ماهیت آلودگی هوا و تجهیزات سنجش آن، عوامل متعددی از جمله عوامل محلی مانند عملیات ساختمانی، سوزاندن موادی در کنار ایستگاه و… قطع برق همچنین عدم عملکرد صحیح تجهیزات می‌تواند بر دیتای خروجی تاثیرگذار باشد. لذا در تمامی کلانشهرهای جهان، دیتای اندازه‌گیری شده حتما یک بار توسط کارشناس و نیروی انسانی مورد بازنگری قرار می‌گیرد تا در صورت وجود این موارد به عنوان داده نامعتبر تلقی شود. با توجه به اینکه دیتای آنلاین و شاخص سه ساعته، قبل از اعمال نظر کارشناس منتشر می‌شود، ممکن است گاهی در بر گیرنده دیتای نامعتبر نیز باشد، لذا لازم است به این نکته توجه شود.
طاهری در ادامه با بیان اینکه اندازه‌گیری کیفیت هوا در یک ایستگاه، ماهیت نقطه‌ای دارد، گفت: هر ایستگاه، هوای موجود در ناحیه محدودی در حدود حداکثری چندصد متر را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد بنابراین صرفا به دلیل اینکه یک ایستگاه در یک منطقه قرار گرفته و با نام آن منطقه شناخته شده است، نمی‌توان دیتای آن را به کل منطقه با وسعت زیاد پوشش داد.
وی در پایان اظهار کرد: بر اساس استانداردهای جهانی، شبکه سنجش کیفیت هوا باید ترکیبی از انواع ایستگاه‌ها شامل ترافیکی و غیر ترافیکی باشد. بدیهی است که ایستگاه‌های ترافیکی به علت فاصله کم از مهمترین منبع انتشار کلان شهر تهران (وسایل نقلیه) غلظت‌های بالاتری را نشان دهند اما این موضوع به هیچ عنوان نشان دهنده بالاتر بودن میزان آلودگی هوا در یک منطقه دارای ایستگاه ترافیکی نسبت به منطقه دارای ایستگاه غیرترافیکی نیست. قضاوت در مورد کیفیت هوای یک منطقه، نیازمند سنجش وسیع کیفیت هوای آن منطقه در نقاط زیادی است و با یک نقطه نمی‌توان در مورد آن قضاوت کرد.
بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با توجه به بافت شهری، محل اتوبان‌ها، صنایع و … ممکن است میزان تولید آلاینده‌های هوا در مکان‌های مختلف متفاوت باشد، اما به علت ساختار آن سرعت پخش بالایی در جو دارد. به عبارت دیگر، تمام مردم کم و بیش قطعا متاثر از آلودگی هوا خواهند شد.
