چالش «پروانه ازدواج» زنان ایرانی با اتباع خارجی

مسئله «ازدواج بانوان ایرانی با مردان غیرایرانی» و فرزندان حاصل از این ازدواج‌ها به دلیل ضعف قوانین تابعیت موجود، در آستانه تبدیل به یک بحران است. آمار مشخص و دقیقی درباره تعداد این‌گونه ازدواج‌ها وجود ندارد.

هیچ آمار دقیقی هم درباره فرزندان حاصل از این نوع ازدواج‌ها در دست نیست. برخی نهادها تعداد فرزندان حاصل از این نوع ازدواج‌ها را ٣٠٠ هزار نفر اعلام کرده‌اند. برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، جمعیت فرزندان حاصل از ازدواج بانوان ایرانی با مردان غیر ایرانی را بین ٨٠٠‌ هزار تا یک‌میلیون نفر بیان کرده‌اند. فرزندانی که بزرگ‌ترین مشکل آنان، محرومیت از داشتن شناسنامه در سرزمین مادری است.

با این حال، در شرایطی که تغییرات در روندهای مهاجرتی دنیا و ساده‌شدن زندگی‌های بین‌المللی، ضرورت بهبود قوانین تابعیتی در ایران را گوشزد می کند، سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور دوروز قبل در مصاحبه ای گفت: «همه زنان ایرانی که با اتباع خارجی ازدواج می کنند ،حتما باید از استانداری ها مجوز یا پروانه ازدواج با اتباع خارجی را بگیرند.

استانداران از سوی وزیر کشور این اختیار را دارند که برای زنان ایرانی که با مردان اتباع خارجی ازدواج می کنند، مجوز یا پروانه ازدواج صادر کنند.» مطابق با قوانین موجود، صدور این اجازه که موسوم به «پروانه زناشویی» است، بر اساس آیین‌نامه «زناشویی بانوان ایرانی با اتباع بیگانه غیر ایرانی» صورت می گیرد. اما نکته ای که در روال این قوانین قدیمی، مغفول مانده، این است که بسیاری از بانوان ایرانی، هیچ اطلاعی از وجود این قوانین و آیین نامه ها ندارند. بسیاری از این ازدواج‌ها، غیرقانونی و بدون کسب مجوزهای دولتی صورت می‌گیرد.

ازدواج هایی که شرعی هستند، اما قوانین ما آن ها را به رسمیت نمی شناسد! در واقع دختران ایرانی پس از تصمیم خود به ازدواج با اتباع خارجی، از مشکلات و عواقب این تصمیم مطلع می‌شوند. قوانینی که روزی با نیت حمایت از زن ایرانی وضع شده‌ است، اکنون بیشترین فشار را به زن ایرانی تحمیل می‌کند. این قوانین قدیمی، هویت فرزندانی که از مادر ایرانی و در ایران متولد شده‌اند را به رسمیت نمی‌شناسد. نکته حائز اهمیت این است که، «مهاجرت» یکی از شاخصه های کلیدی جهان به هم پیوسته امروز است.

جمعیت مهاجران بین المللی در سراسر دنیا طی 15 سال اخیر، به رشد خود ادامه داده و در سال 2015 ، به 244 میلیون نفر رسیده است. افراد بسیاری در اقصی نقاط دنیا در جایی زندگی می‌کنند که در آن‌جا متولد نشده‌اند. کشورهای توسعه‌یافته سیاست‌های متنوعی را برای افزایش مهاجرپذیری خود و زمینه سازی برای حضور افراد از کشورهای مختلف طراحی می‌کنند. این در حالی است که قوانین موجود کشور، هویت فرزندانی که از مادر ایرانی و در ایران متولد شده‌اند را به رسمیت نمی‌شناسد.

راهبرد جایگزین این است که به جای اصرار بر قوانین محدود کننده موجود، ازدواج‌ شرعی دختران ایرانی با اتباع خارجی را به رسمیت بشناسیم، هویت فرزندان حاصل از این ازدواج‌ها را بپذیریم و با اصلاحات قانونی، تهدیدهای موجود را به فرصت تبدیل کنیم؛ فرصت‌های ناشی از حضور فرزندانی که در ایران و از مادر ایرانی متولدشده اند و خود را متعلق به سرزمین مادری خویش می‌دانند.

منبع:روزنامه خراسان