مظلومیت استارتآپها در خاورمیانه
در حالی که خاورمیانه بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری فناوری را دارد، اما تا به حال هیچ استارت‌آپی را در این منطقه تامین مالی نکرده است.
الهام میرمحمدی: بیش از ۶۰ درصد سرمایه ۱۰۰ میلیارد دلاری گروه سرمایه‌گذاری ویژن‌فاند (Vision Fund) از سوی کشورهای عربستان سعودی و امارات متحده عربی تامین می‌شود. این گروه تا به حال شرکت‌های فناوری بزرگی را در جهان تامین مالی کرده اما هیچ‌یک از این شرکت‌ها در خاورمیانه یا آفریقا واقع نشده‌اند.
به گزارش بازتاب به نقل از سی‌ان‌ان، کارشناسان معتقدند، دلیل این است که منطقه خاورمیانه فاقد بودجه اولیه لازم برای رشد استارتآپها است و این امر مانع جذب سرمایه‌گذاران بزرگ می‌شود.
در حال حاضر تنها دو استارت‌آپ بزرگ و موفق در این منطقه دیده می‌شود: اولی کریم نت‌ورکس سیستم اینترنتی تاکسی‌یاب در عربستان است که رقیب اوبر شناخته شده و دیگری سوق (Soug)، پلت‌فرم تجارت الکترونیک در امارات است که اوایل سال جاری از سوی شرکت آمازون خریداری شد.
به گفته ولید منصور، سرمایه‌گذار ارشد در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک خاورمیانه (MEVP)، استارت‌آپ‌های این منطقه کوچک‌تر از آن هستند که سرمایه‌گذارهای بزرگ جذب کنند. سرمایه‌گذارانی در حد و اندازه‌های سافت‌بنک (SoftBank) و گروه سرمایه‌گذاری ویژن‌فاند تمایل دارند در شرکت‌هایی با ارزش بیش از ۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند.
گروه سرمایه‌گذاری ویژن‌فاند دست‌کم ۱۰۰ میلیون دلار در یک شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند. ولید منصور در ادامه در مورد سیاست‌های این صندوق توضیح داد و گفت: استراتژی این صندوق این است که سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در اندازه‌های بزرگ و در سطح جهانی انجام دهد. بزرگ کردن اندازه یک شرکت فناوری مستلزم محیطی پیشرفته در زمینه فناوری است و در این مورد خاورمیانه با مشکلات فراوانی روبروست.
اخبار مربوط به اختلافات و تنش‌های خاورمیانه نیز مانعی بزرگ بر سر راه سرمایه‌گذاران خارجی است.
بر اساس گزارشی که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک خاورمیانه در ماه ژوئن منتشرکرد، مجموع سرمایه‌گذاری این صندوق در خاورمیانه در سال ۲۰۱۶، به ۴۰۰ میلیون دلار رسیده است. این در حالی است که این ارقام در آمریکا و اروپا به ترتیب ۵۸٫۶ میلیارد و ۱۶ میلیارد دلار بوده است.
به گفته فیلیپ داوست یکی از مدیران شرکت حقوقی مورگان لوئیس و باکیوس، این صنعت در خاورمیانه صنعتی نوپا است. بنابراین صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با چالش‌های بسیاری روبرو است.
از چالش‌های مهم این صندوق، قوانین و مقررات مربوط به صنعت فناوری و همچنین مسائل مربوط به مالکیت است.
برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس تمایلی ندارند که سرمایه‌گذارهای خارجی، ۱۰۰ درصد مالکیت یک شرکت را داشته باشند.
از سوی دیگر، راه‌اندازی شرکت‌های فناوری در این منطقه به دلیل هزینه ثبت‌نام کسب‌وکار و هزینه‌های ویزا برای کارکنان خارجی در مقایسه با کشورهای اروپا و آمریکا گران‌تر و هزینه‌بر است.
او در ادامه افزود: اخبار مربوط به اختلافات و تنش‌های منطقه نیز مانعی برای تشویق سرمایه‌گذاران خارجی محسوب می‌شود.
علی‌رغم این مشکلات سرمایه‌گذاران خارجی بسیاری هستند که معتقدند، این منطقه فرصت خوبی برای کسب درآمد محسوب می‌شود و شرکت‌های فناوری در این منطقه دارای ظرفیت فراوانی برای سرمایه‌گذاری هستند.
ماه گذشته صندوق سرمایه‌گذاری مشترک خاورمیانه، با تامین مالی ۲۵۰ میلیون دلاری، بزرگ‌ترین شرکت فناوری در این منطقه را راه‌اندازی کرد.
ولید منصور در مصاحبه خود با سی‌ان‌ان گفت، خاورمیانه دارای استعداد، ثروت نفتی و بازار مناسب برای رشد و توسعه استارت‌آپ‌هاست.
او افزود: آنچه این منطقه کم دارد توسعه صنعت سرمایه‌گذاری مشترک است تا بتواند استارتآپها را تامین مالی کند. به خصوص که در حال حاضر بانک‌های منطقه‌ای تمایل چندانی برای سرمایه‌گذاری از خود نشان نمی‌دهند.
کارآفرینان خاورمیانه از تجربیات شرکت‌های دیگر در اروپا و آمریکا الهام می‌گیرند، اما متوجه شده‌اند که کپی کردن جواب نمی‌دهد.
وی نیاز این بخش را سالانه چیزی حدود ۵ تا ۷ میلیارد دلار برآورد کرد.
ولید منصور همچنین در ادامه گفت: این بدان معنا نیست که ما در جهان عرب کارآفرین نداریم. مسئله این است که ما در منطقه به یک تیم حرفه‌ای نیاز داریم که این سرمایه را توسعه دهد و آن را در میان ۱۵ تا ۲۰ شرکت تقسیم و با این تامین مالی یک سیستم اقتصادی در میان آنها ایجاد کند. این امر در نهایت منجر به ایجاد موفقیت، یادگیری و هم‌افزایی در منطقه می‌شود.
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک خاورمیانه تاکنون در ۴۰ شرکت فناوری سرمایه‌گذاری کرده است.
به گفته منصور: کارآفرینان این منطقه از تجربیات شرکت‌های دیگر در اروپا و آمریکا الهام می‌گیرند، اما متوجه شده‌اند که کپی کردن جواب نمی‌دهد.
او همچنین گفت: شرکت‌های محلی اگر به خوبی تامین مالی شوند و عملکرد خوبی از خود نشان دهند، موفق خواهند شد.
