کشف روشی جدید برای تشخیص بیماری دیابت
دیابت یکی از پرعوارض‌ترین بیماری‌های مزمن است و تشخیص به‌موقع آن دارای اهمیت زیادی است. محققین کشورمان این مهم را با استفاده از روشی نوین و به کمک آنالیز لیزری مو انجام داده‌اند.
امروزه، دیابت یکی از مهم‌ترین مشــکلات بهداشتی درمانی در جهان است که تبعات اقتصادی و اجتماعی خاص خود را نیز دارد. افراد دیابتی بیشــتر از افراد عــادی در معرض عوارضی چون نابینایی، حمــلات قلبی، نوروپاتی، نفروپاتــی و نظایر این‌ها هســتند. لذا شناخت و تشخیص به‌موقع این بیماری می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از عوارض ناگوار آن داشته باشد.
برای تشخیص دیابت روشهای گوناگونی وجود دارد که عمدتا مبتنی بر آزمایش‌های خونی هستند. ولی محققینی از دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان و دانشگاه اصفهان، روشی نوین را برای تشخیص این بیماری مزمن مورد آزمایش قرار داده و به نتایج جالب‌توجهی نیز دست یافته‌اند.
محققین فوق از روشی موسوم به «طیف نمایی فروشکست القایی لیزری» یا «LIBS» به دلیل داشــتن ویژگیهای منحصربه فردی جهــت آنالیز مواد مختلف ازجمله نمونه های بیولوژیکی و همچنین از آنالیز تفکیکی حداقل مربعات جزئی یا «PLS-DA» برای تشخیص دیابت استفاده نموده‌اند. در سال‌های اخیــر، در زمینــة پزشــکی از روش LIBS که در آن پرتو لیزر «Nd:YAG» به کار گرفته می‌شود، برای تشــخیص بافت ســالم از بافت‌های ســرطانی مختلف استفاده شــده است.
بهمنظور انجــام این آزمایش، از 100 مرد نمونه‌برداری شد که نیمی از آن‌ها سالم و نیم دیگر مبتلا به دیابت بودند. برای کاهــش اثرات محیطی در پاســخها و برطرف کردن هرگونه آلودگی ســطحی، نمونه های مو با اســتون و الکل شستوشــو شده و سپس در دمای اتاق خشک شدند. نمونهها به 100 قرص همشکل و هماندازه تبدیل شدند تا تنها عامل تفاوت در طیف ثبتشــده، تفاوت ســاختاری نمونه ها باشد.
نتایج پژوهش نشان داد که با استفاده از روش فوق میتــوان به‌خوبی افراد سالم و دیابتی را از هم تفکیک کرد.
به بیان محققین، استفاده از روش LIBS و آنالیز موی سر بهجای آنالیز خون این امکان را فراهم میسازد که در هر ســاعتی از شبانهروز بتوان فرد دیابتی را شناســایی کرد.
از طرفی نمونه های ناشناس مورد آزمون نیز با دقت 100 درصد به روش DA PLS-LIBS بهدرستی گروه بندی شدند.
با استناد به نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، می‌توان گفت روش تشخیصی مورد اشاره میتوانــد بهعنوان یک روش جدیــد در کنار روشهای مرسوم، برای تشخیص دیابت و بهمنظور کاربردهای کلینیکی مورد استفاده قرار بگیرد.
گفتنی است در روشهای مرسوم فعلی با توجه به این‌که میزان قند خون در ساعات مختلف شبانهروز متغیر است، باید آزمایش تشخیص فرد دیابتی از فرد ســالم در ساعت مشخصی از روز و در شرایط جسمانی خاصی انجام شــود. ولی روش مورد بررســی در پژوهش فوق، با ویژگی‌هایی همچون آنالیز سریع، می‌تواند بهعنوان یــک روش جدید در کنار روشهای موجود، مورد استفاده قرار گیرد.
