«چالش ردصلاحیت‌ها»؛ اصلاح‌طلبان را وارد رایزنی با شورای نگهبان خواهد کرد؟

گفت وگو با اعضای شورای نگهبان پیشنهادی است که برخی اصلاح طلبان آن را مطرح کرده و معتقدند در فاصله باقیمانده تا انتخابات مجلس باید آن را جدی تر دنبال کرد.
به گزارش بازتاب اصلاح طلبان که چند سالی است زیر چتر شورای هماهنگی و شورای عالی سیاست گذاری تصمیم گیری کرده و با به کارگیری تاکتیک هایی همچون ائتلاف به موفقیت نسبی رسیده اند، اکنون در شرایطی که دو سال تا انتخابات آتی مجلس زمان باقی است به فکر بازنگری در ساختار تشکیلاتی خود هستند تا ایرادات موجود را رفع کرده و پرتوان تر از قبل وارد میدان رقابت شوند.

در این میان پیشنهاداتی نیز مطرح می شود. مثلا محسن صفایی فراهانی در گفت وگویی با تاکید بر اینکه «اگر قرار است اصلاح‌طلبان در سال ٩٨ تأثیر بیشتری در انتخابات مجلس داشته باشند، حتما باید به‌سرعت برای تشکیل جبهه اصلاحات اقدام كنند» گفته است «به‌جای شورای عالی فعلی، باید شورای عالی‌ ناشی از سازماندهی و تشکیلات، با اعضا شناخته‌شده و ظرفیت‌های معلوم باشد. امروز در دنیا تشکیلات حرف اول را می‌زند؛ نمی‌توان هیچ اداره، شرکت و ارگانی را بدون تشکیلات اداره كرد».

او با بیان این که «موقعی اجماع واقعی وجود دارد که مرام‌نامه جبهه اصلاح‌طلبان تهیه شود» گفته است «ائتلاف سال ٩٤ برای انتخابات مجلس، یک ائتلاف نانوشته بود؛ هیچ توافق مکتوبی وجود نداشت؛ اصلا معلوم نبود بر اساس چه اصولی اقدام خواهد شد! دو نفر که می‌خواهند با هم شراکت کنند، بقالی هم که بزنند، یک صفحه کاغذ جلویشان می‌گذارند و می‌گویند که چقدر پول می‌گذارند و چه جنسی را می‌خرند. نمی‌شود که چارچوب‌ها را بحث و مشخص نکنند. اصلا دوره تصمیم‌گیری‌های فردی در دنیا تمام شده است. آحاد جامعه رشد کرده‌اند و با روش‌های نوین آشنایی دارند. مردم‌سالاری و دموکراسی تعاریف و الزامات مشخصی دارد؛ خارج از آنها فقط می‌شود شعار داد مردم دیگر به شعار قانع نیستند. اصلاح‌طلبان هم بايد رهبری سازمانی را عملیاتی كنند».

صفایی فرهانی همچنین پیشنهاد گفت و گو با اعضای شورای نگهبان را مطرح کرده و پرسیده است « چه اشکالی دارد بعضی از شخصیت‌های اصلاح‌طلب با آنها صحبت کنند؟ آنها هم بالاخره مدیران این کشور هستند. پس بهتر است با آنها صحبت شود که به عواقب تصمیمات خود توجه کنند. برای پیشبرد اهداف کشور و حل بحران‌های فراگیر تعریف‌شده در بالا، نیاز به مدیران کاردان و تواناست و برای حضور آنها در مراجع تصمیم‌گیری کشور، چه مجلس و چه دولت، بايد هر کاری که لازم باشد، انجام داد».

چالش مرامنامه

از حالا تا انتخابات 98 زمان خوبی است تا اصلاح طلبان این نوع پیشنهادات را بررسی کرده و به یک اتفاع نظر و جماع درونی برسند. در غیر این صورت قادر نخواهند بود که یک بار دیگر نظر مردم را جلب کرده و اکثر کرسی های بهارستان را به دست آورند.

در بین اصلاح طلبان اما در مورد هر دو پیشنهاد صفایی فراهانی اختلاف نظر وجود دارد، چنانکه احمد شیرزاد فعال سیاسی اصلاح طلب تدوین مرامنامه را نه تنها غیرضروری، بلکه چالش زا می داند. او در گفت و گو با « نامه نیوز» گفت: «با نوشتن مرامنامه موافق نیستم زیرا در فرایند نوشتن مرامنامه با چالش هایی مواجه می شویم که بر اتحاد سیاسی یک جریان اثرگذار است».

وی توضیح داد: «مهم ترین چالش ها حور محور مسایل ایدئولوژیک است و نمی توان مرامنامه ای خالی از این مباحث تدوین کرد. مجموعه آرایی که در انتخابات ها به سبد جریان اصلاحات ریخته می شود گستره ای از عقاید سیاسی، مذهبی، اعتقادی، اجتماعی و … است. از طرفی شعارهای اساسی اصلاح طلبان از جمله حق تعیین سرنوشت، آزادی بیان، مسئولیت پذیری نهادهای سیاسی و هر آنچه که یک حکمرانی خوب را توصیف می کند طی سال های گذشته مطرح و به قدر کافی شناخته شده است لذا ورود به بحث تدوین مرامنامه کارها را سخت تر می کند. ورود به مباحث ایدئولوژیک ما را با چالش مواجه می کند و عبور از آن موجب ایراد گرفتن مخالفین می شود».

این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: « به اعتقاد من به بسیاری از مردم به خاطر شرایط خاص جامعه مایل هستند که در مورد معتقدات فکری خود با احتیاط عمل کنند و این می تواند به جریان های سیاسی نیز تسری یابد. احزاب کلاسیک ، خصوصا احزاب چپ در اروپا، روسیه ، چین یا برخی کشورهای آسیایی مرامنامه دارند و بر اساس آن عمل می کنند اما من گمان می کنم که نیازی به این کار نیست و کافی است که بدانیم چه می خواهیم. طی بیست سال گذشته مشخص شده است که اصلاح طلبان چه کسانی هستند و چه می خواهند».

علی تاجرنیا اما بر خلاف شیرزاد و همچون صفایی فراهانی تدوین مرامنامه را لازم می داند. او به «نامه نیوز» گفت: « داشتن یک مرام نامه حتما لازم است زیرا جریان اصلاحات به یک جبهه سیاسی تبدیل شده و در حد یک گفتمان باقی نمانده است. مردم به این جبهه اعتماد می کنند و انتظار دارند که کارآمد باشد لذا داشتن یک مرامنامه یا شیوه نامه که نحوه به تصمیم رسیدن را مشخص کند، ضروریست».

وی همچنین تاکید کرد: « تجربه نشان داده است هر دو شورای هماهنگی و سیاست گذاری اصلاح طلبان نواقصی دارد که باید برطرف شود».

نیاز به ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با نهادهای حاکمیتی؟

اصلاح طلبان در مورد تدوین مرامنامه اختلاف نظر دارند و به دومین پیشنهاد صفایی فراهانی یعنی گفت و گو با اعضای شورای نگهبان نیز چندان امیدوار نیستند. آن ها اگرچه این کار را بی ضرر می دانند اما به خوبی آگاه هستند که نمی توانند به این گفت و گو ها دلخوش شوند.

تاجرنیا در این خصوص معتقد است: « مسایل جریان اصلاح طلب با مجموعه جریان سیاسی رقیب تنها به شورای نگهبان خلاصه نمی شود. به اعتقاد من شورای نگبهان بخشی یا وسیله و بخشی از اهداف کل مجموعه مقابل را دنبال می کند. بنابراین نیازمند صحبت و گفت وگو با مقامات عالی تر نظام هستیم».

وی با بیان اینکه « زمینه این گفت وگو بیش از گذشته فراهم شده است» گفت: «به هر حال گفت و گو و صحبت کردن هیچ وقت زیان ندارد و می تواند مفید باشد اما نباید انتظار داشت که گفت و گو با اعضای شورای نگهبان همه مشکلات را حل کند».

شیرزاد اما از تاجرنیا خوشبین تر است و تاکید دارد که حتما باید باب گفت وگو با شورای نگهبان و دیگر نهادهای حاکمیتی را باز کرد. او در این باره گفت: « جریان اصلاحات باید یاد بگیرد که با نهادهای قدرت ارتباط ایجاد کرده و کانال هایی داشته باشد تا از طریق آن خواسته ها و اعتقادات خود را منتقل کند».

وی با بیان اینکه گفت وگوهای مورد اشاره باید «در چارچوب و مرزهای مشخص باشد، نه به صورت زیرزمینی و محرمانه» گفت: «می توان با نهادهای اطلاعی و امنیتی از جمله شورای نگهبان، قوه قضاییه، ائمه جمعه و دیگر نهادها و جریان های موثر در حاکمیت ارتباط داشت. حتی اگر موفق به ایجاد ارتباط مستقیم نشویم می توان به ارتباط غیر مستقیم فکر کرد».

به گفته او، نباید بیان نظرات و اعتقادات را صرفا از کانال رسانه ها و فضای مجازی انجام داد. این بخش کار خود را می کند اما همه افراد و مسئولین مثل از این طریق کار خود را پیش نمی برند. به عبارتی بهتر است با برخی از جریان های سیاسی، احزاب و مسئولین به جای رسانه ها از طریق لابی کردن ها ارتباط برقرار کرد.